Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στο φύλλο του καβαλιώτικου ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟΥ (www.xronometro.gr) του Σαββατοκύριακου 3-4 Νοεμβρίου και μπορεί να θεωρηθεί (ως δέκατο που ήταν στη σειρά του ΧΡΟΝΟ-λόγου) ως το "10 το καλό". Έχει να κάνει με Κύπρο και ταραχές και (πιο πολύ) με νέα παιδιά. Μήπως αυτά είναι (πάντοτε) "το 10 το καλό" και πάνε -η μια γενιά πίσω από την άλλη "χαράμι"; Μήπως είχε δίκιο ο Μανόλης Αναγνωστάκης που έγραψε "Θυμούνται τα λόγια του πατέρα : εσύ θα γνωρίσεις καλύτερες μέρες. Δεν έχει σημασία τελικά αν δεν τις γνώρισαν, λένε το μάθημα οι ίδιοι στα παιδιά τους. Ελπίζοντας πάντοτε πως κάποτε θα σταματήσει η αλυσίδα. Ίσως στα παιδιά των παιδιών τους ή στα παιδιά των παιδιών των παιδιών τους";
Ο τίτλος, του κειμένου, πάντως, ήταν "Ανήσυχα νιάτα..." και το περιεχόμενο είχε ως εξής:
Γη της λεμονιάς, της ελιάς
γη της αγκαλιάς, της χαράς
γη του πεύκου, του κυπαρισσιού
των παληκαριών και της αγάπης
Χρυσοπράσινο φύλλο
ριγμένο στο πέλαγο
Γη του ξεραμένου λιβαδιού
γη της πικραμένης Παναγιάς
γη του λίβα, τ' άδικου χαμού
τ' άγριου καιρού, των ηφαιστείων
Χρυσοπράσινο φύλλο
ριγμένο στο πέλαγο
Γη των κοριτσιών που γελούν
γη των αγοριών που μεθούν
γη του μύρου, του χαιρετισμού
Κύπρος της αγάπης και του ονείρου
Χρυσοπράσινο φύλλο
ριγμένο στο πέλαγο
«Χρυσοπράσινο φύλλο, ριγμένο στο πέλαγο» τη θέλησε να μοιάζει κι έτσι την περιέγραψε ο στιχουργός Λεωνίδας Μαλένης. Ο Μαλένης εμπιστεύτηκε τη γραφή του, για να την επενδύσει με μουσική ο Μίκης Θεοδωράκης, κι ο ομότιτλος δίσκος κυκλοφόρησε την 1η Οκτωβρίου του 1966. Το φθινόπωρο προχωρούσε, για να προϋπαντήσει το χειμώνα. Κι η Κύπρος –περί αυτής ο λόγος σήμερα- θα έμπαινε σιγά σιγά στον κυριολεκτικό χειμώνα, για να δυσκολεύεται να «ανοιξιάσει» ακόμα και σήμερα.
Έντεκα χρόνια νωρίτερα, χειμώνα κυριολεκτικό και κανονικό πια, το Δεκέμβριο του 1955, ο Γιώργος Σεφέρης της «δωρίζει» μια συλλογή ποιημάτων. Της δίνει τον τίτλο …Κύπρον, ου μ’ εθέσπισεν…, σημειώνοντας ότι η Κύπρος «είναι ένας τόπος όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμη» και υπενθυμίζοντας ότι η σκέψη του –όπως κι ο ίδιος, άλλωστε, που πολύ την αγάπησε- βρέθηκε (για λίγο, αλλά με αγάπη μεγάλη, όπως η Ελένη του Ευριπίδη) «ες γην εναλίαν Κύπρον, ου μ΄εθέσπισεν Φοίβος παρεπιδημείν» (=στην Κύπρο, όπου με τοποθέτησε ο Απόλλωνας να ζήσω για κάποιον καιρό» (μονοτονικό: καλό, βολικό, αλλά χάνεται η σαφήνεια της έντασης στο λόγο, νομίζω). Με την άλλη του υπόσταση, αυτή του διπλωμάτη, με το πραγματικό του επώνυμο, Σεφεριάδης, θα παρακολουθήσει, μερικά χρόνια αργότερα, τις συνομιλίες που οδήγησαν στη δημιουργία της ανεξάρτητης από τη βρετανική αποικιοκρατία Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στον αντίποδα, σήμερα, στην εποχή της τηλεοπτικής «δημοκρατίας των παραθύρων», τα ιθύνοντα «τσακάλια» των ιδιωτικών τηλεοπτικών διαύλων διακηρύσσουν και βεβαιώνουν ότι «το Κυπριακό δεν "πουλάει"» και μας πληροφορούν για τα συμβαίνοντα στο πολύπαθο νησί μόνο όταν είναι «εντυπωσιακά» και… νουμεροφόρα για την AGB. Το θέμα της Κύπρου –για την ακρίβεια, το αν οι συναυλίες του πρώτου με στόχο την ενίσχυση των «αδελφών Κυπρίων» εξυπηρετούσαν ανιδιοτελείς σκοπούς- απασχόλησε και τους δημοφιλείς καλλιτέχνες Γιώργο Νταλάρα και Τζίμη Πανούση και το… συζήτησαν κι αυτοί προ ολίγων ετών, αλλά δεν θα μπω σε λεπτομέρειες και (κυρίως) κρίσεις περί του ποιος είχε δίκιο: δεν μου περισσεύουν ούτε χρήματα για αποζημιώσεις αλλά ούτε και χρόνος για δικαστικές περιπέτειες.
Αυτά τα (πολλά;) εισαγωγικά στο σημερινό μας ταξίδι στο παρελθόν έχουν ένα κοινό στοιχείο: συνέβησαν μακριά από την Καβάλα, κάποια πριν και κάποια ύστερα από το συμβάν που θα σας γνωστοποιήσω σήμερα. Παρατέθηκαν απλώς για να τονιστεί το πόσο σημαντικό θεωρήθηκε κατά καιρούς το Κυπριακό ζήτημα και πώς αντιμετωπίστηκε από διάφορους, διαφορετικούς μεταξύ τους, ανθρώπους της σκέψης (και της επίδρασης στη σκέψη των άλλων).
«Μπαίνω στο ψητό», λοιπόν, και φεύγουμε ολοταχώς για πίσω. Πάμε μισόν αιώνα και περισσότερο σήμερα. Πενήντα δύο χρόνια ακριβώς, στις 3 Νοεμβρίου 1955, ημέρα Πέμπτη.
Πρωθυπουργός της χώρας, από το πρωί της 5ης Οκτωβρίου (ούτε μήνα δεν είχε συμπληρώσει στην εξουσία, όταν έγιναν τα όσα θα δούμε στη συνέχεια), μετά το θάνατο του Αλέξανδρου Παπάγου, είναι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο 48χρονος Σερραίος χαίρει της εμπιστοσύνης του Παλατιού, γίνεται πρωθυπουργός παρά την ύστατη θέληση του Παπάγου και έχει στο ενεργητικό του μια πετυχημένη θητεία στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων. Όμως…
Όμως, δύο μήνες νωρίτερα, στις 6 Σεπτεμβρίου 1955, ο -κατάλληλα καθοδηγημένος από την αστυνομία της Πόλης- όχλος των Τούρκων της Ιστανμπούλ εφόρμησε στα σπίτια και τα καταστήματα των Ρωμιών της πάλαι ποτέ Βασιλίδας των Πόλεων, σκότωσε, έκαψε και ρήμαξε. Το «υποδειγματικά καλό κλίμα μεταξύ των δύο συμμάχων χωρών, ενταγμένων ταυτόχρονα στο ΝΑΤΟ το 1952» έγινε συντρίμμια. Ο Καραμανλής κληρονόμησε ένα πρόβλημα και μιαν ατμόσφαιρα εχθρότητας.
Και στην κατοικούμενη από Έλληνες και Τούρκους Κυπρίους Μεγαλόνησο, όμως, τα πράγματα δεν είναι ήρεμα. Το νησί ελέγχεται από τους Βρετανούς, αλλά, εκτός από τον ένοπλο αγώνα της ελληνοκυπριακής Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), γίνονται προσπάθειες για να διεθνοποιηθεί το ζήτημα της αυτοδιάθεσής του και περισσότερο της Ένωσης με την Ελλάδα: η τελευταία αποτελεί στόχο που ο Παπάγος προσπαθούσε να προωθήσει. Από τον Αύγουστο του 1954 έχει υποβληθεί σχετική προσφυγή της Ελλάδας στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και την ίδια μέρα οργανώνεται στην Αθήνα το πρώτο συλλαλητήριο για την Ένωση. Το συλλαλητήριο «χτυπιέται» από την Αστυνομία και οι τραυματίες, τόσο διαδηλωτές όσο και αστυνομικοί, είναι δεκάδες. Οι ΗΠΑ απαιτούν από την Ελλάδα την απόσυρση της προσφυγής και, όταν η απαίτησή τους απορρίπτεται, πετυχαίνουν την καταψήφισή της στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Τώρα, όμως, είμαστε (θυμίζω) στις αρχές Νοεμβρίου του 1955 και τα πράγματα στην Κύπρο είναι σύνθετα. Ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ εντείνεται, οι Βρετανοί ενισχύουν τις δυνάμεις κατοχής και σκληραίνουν τη στάση τους. Στην Ελλάδα, τα συλλαλητήρια έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο, με συμμετοχή κυρίως νεολαίων και μαθητών, και η κυβέρνηση δε φαίνεται να επιθυμεί τη συνέχισή τους. Μπορεί οι στόχοι της «αυτοδιάθεσης» και της Ένωσης να μην απέχουν από αυτούς της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Καραμανλή, αλλά οι συγκεντρώσεις και οι διαδηλώσεις δεν ανήκουν στις προτιμήσεις της συντηρητικής παράταξης ως μέθοδοι διεκδίκησης και επίτευξης των κάθε φορά ζητουμένων. Εκτός αυτού, ποιος μπορεί να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν ταραχές ή ακόμη και εκμετάλλευση των μαχητικών διαθέσεων του πλήθους από την Αριστερά, σε κάποια αντικυβερνητική ή αντι-Δυτική κατεύθυνση;
Κι εδώ, φτάνουμε στην κεντρική πλατεία της Καβάλας. Ενώ το Υπουργείο Παιδείας επικοινωνεί τηλεφωνικώς με τους διευθυντές των σχολείων της Μέσης Εκπαίδευσης και τους διατάζει να εξαντλήσουν όλη την πειθώ τους πάνω στους μαθητές τους, ώστε να αποτρέψουν τη συμμετοχή των τελευταίων σε νέα συλλαλητήρια και παράλληλα στο Ηράκλειο ο εισαγγελέας καλεί στο γραφείο του τους καθηγητές και τους καθιστά υπευθύνους για τη συμπεριφορά των μαθητών τους, στην Καβάλα –όπως και στην Αθήνα, τον Τύρναβο και άλλες πόλεις- εκατοντάδες μαθητές έχουν συγκεντρωθεί και διαδηλώνουν. Η προσυγκέντρωση γίνεται μπροστά στο Εμπορικό Επιμελητήριο (από την ταράτσα του οποίου έχει ληφθεί η φωτογραφία που συνοδεύει αυτό το κείμενο και που προέρχεται από το αρχείο του εξαιρετικού συμπολίτη Λευτέρη Κελβερίδη, τον οποίο ευχαριστώ θερμά για την άδεια να τη δημοσιεύσω).
γη της αγκαλιάς, της χαράς
γη του πεύκου, του κυπαρισσιού
των παληκαριών και της αγάπης
Χρυσοπράσινο φύλλο
ριγμένο στο πέλαγο
Γη του ξεραμένου λιβαδιού
γη της πικραμένης Παναγιάς
γη του λίβα, τ' άδικου χαμού
τ' άγριου καιρού, των ηφαιστείων
Χρυσοπράσινο φύλλο
ριγμένο στο πέλαγο
Γη των κοριτσιών που γελούν
γη των αγοριών που μεθούν
γη του μύρου, του χαιρετισμού
Κύπρος της αγάπης και του ονείρου
Χρυσοπράσινο φύλλο
ριγμένο στο πέλαγο
«Χρυσοπράσινο φύλλο, ριγμένο στο πέλαγο» τη θέλησε να μοιάζει κι έτσι την περιέγραψε ο στιχουργός Λεωνίδας Μαλένης. Ο Μαλένης εμπιστεύτηκε τη γραφή του, για να την επενδύσει με μουσική ο Μίκης Θεοδωράκης, κι ο ομότιτλος δίσκος κυκλοφόρησε την 1η Οκτωβρίου του 1966. Το φθινόπωρο προχωρούσε, για να προϋπαντήσει το χειμώνα. Κι η Κύπρος –περί αυτής ο λόγος σήμερα- θα έμπαινε σιγά σιγά στον κυριολεκτικό χειμώνα, για να δυσκολεύεται να «ανοιξιάσει» ακόμα και σήμερα.
Έντεκα χρόνια νωρίτερα, χειμώνα κυριολεκτικό και κανονικό πια, το Δεκέμβριο του 1955, ο Γιώργος Σεφέρης της «δωρίζει» μια συλλογή ποιημάτων. Της δίνει τον τίτλο …Κύπρον, ου μ’ εθέσπισεν…, σημειώνοντας ότι η Κύπρος «είναι ένας τόπος όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμη» και υπενθυμίζοντας ότι η σκέψη του –όπως κι ο ίδιος, άλλωστε, που πολύ την αγάπησε- βρέθηκε (για λίγο, αλλά με αγάπη μεγάλη, όπως η Ελένη του Ευριπίδη) «ες γην εναλίαν Κύπρον, ου μ΄εθέσπισεν Φοίβος παρεπιδημείν» (=στην Κύπρο, όπου με τοποθέτησε ο Απόλλωνας να ζήσω για κάποιον καιρό» (μονοτονικό: καλό, βολικό, αλλά χάνεται η σαφήνεια της έντασης στο λόγο, νομίζω). Με την άλλη του υπόσταση, αυτή του διπλωμάτη, με το πραγματικό του επώνυμο, Σεφεριάδης, θα παρακολουθήσει, μερικά χρόνια αργότερα, τις συνομιλίες που οδήγησαν στη δημιουργία της ανεξάρτητης από τη βρετανική αποικιοκρατία Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στον αντίποδα, σήμερα, στην εποχή της τηλεοπτικής «δημοκρατίας των παραθύρων», τα ιθύνοντα «τσακάλια» των ιδιωτικών τηλεοπτικών διαύλων διακηρύσσουν και βεβαιώνουν ότι «το Κυπριακό δεν "πουλάει"» και μας πληροφορούν για τα συμβαίνοντα στο πολύπαθο νησί μόνο όταν είναι «εντυπωσιακά» και… νουμεροφόρα για την AGB. Το θέμα της Κύπρου –για την ακρίβεια, το αν οι συναυλίες του πρώτου με στόχο την ενίσχυση των «αδελφών Κυπρίων» εξυπηρετούσαν ανιδιοτελείς σκοπούς- απασχόλησε και τους δημοφιλείς καλλιτέχνες Γιώργο Νταλάρα και Τζίμη Πανούση και το… συζήτησαν κι αυτοί προ ολίγων ετών, αλλά δεν θα μπω σε λεπτομέρειες και (κυρίως) κρίσεις περί του ποιος είχε δίκιο: δεν μου περισσεύουν ούτε χρήματα για αποζημιώσεις αλλά ούτε και χρόνος για δικαστικές περιπέτειες.
Αυτά τα (πολλά;) εισαγωγικά στο σημερινό μας ταξίδι στο παρελθόν έχουν ένα κοινό στοιχείο: συνέβησαν μακριά από την Καβάλα, κάποια πριν και κάποια ύστερα από το συμβάν που θα σας γνωστοποιήσω σήμερα. Παρατέθηκαν απλώς για να τονιστεί το πόσο σημαντικό θεωρήθηκε κατά καιρούς το Κυπριακό ζήτημα και πώς αντιμετωπίστηκε από διάφορους, διαφορετικούς μεταξύ τους, ανθρώπους της σκέψης (και της επίδρασης στη σκέψη των άλλων).
«Μπαίνω στο ψητό», λοιπόν, και φεύγουμε ολοταχώς για πίσω. Πάμε μισόν αιώνα και περισσότερο σήμερα. Πενήντα δύο χρόνια ακριβώς, στις 3 Νοεμβρίου 1955, ημέρα Πέμπτη.
Πρωθυπουργός της χώρας, από το πρωί της 5ης Οκτωβρίου (ούτε μήνα δεν είχε συμπληρώσει στην εξουσία, όταν έγιναν τα όσα θα δούμε στη συνέχεια), μετά το θάνατο του Αλέξανδρου Παπάγου, είναι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο 48χρονος Σερραίος χαίρει της εμπιστοσύνης του Παλατιού, γίνεται πρωθυπουργός παρά την ύστατη θέληση του Παπάγου και έχει στο ενεργητικό του μια πετυχημένη θητεία στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων. Όμως…
Όμως, δύο μήνες νωρίτερα, στις 6 Σεπτεμβρίου 1955, ο -κατάλληλα καθοδηγημένος από την αστυνομία της Πόλης- όχλος των Τούρκων της Ιστανμπούλ εφόρμησε στα σπίτια και τα καταστήματα των Ρωμιών της πάλαι ποτέ Βασιλίδας των Πόλεων, σκότωσε, έκαψε και ρήμαξε. Το «υποδειγματικά καλό κλίμα μεταξύ των δύο συμμάχων χωρών, ενταγμένων ταυτόχρονα στο ΝΑΤΟ το 1952» έγινε συντρίμμια. Ο Καραμανλής κληρονόμησε ένα πρόβλημα και μιαν ατμόσφαιρα εχθρότητας.
Και στην κατοικούμενη από Έλληνες και Τούρκους Κυπρίους Μεγαλόνησο, όμως, τα πράγματα δεν είναι ήρεμα. Το νησί ελέγχεται από τους Βρετανούς, αλλά, εκτός από τον ένοπλο αγώνα της ελληνοκυπριακής Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), γίνονται προσπάθειες για να διεθνοποιηθεί το ζήτημα της αυτοδιάθεσής του και περισσότερο της Ένωσης με την Ελλάδα: η τελευταία αποτελεί στόχο που ο Παπάγος προσπαθούσε να προωθήσει. Από τον Αύγουστο του 1954 έχει υποβληθεί σχετική προσφυγή της Ελλάδας στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και την ίδια μέρα οργανώνεται στην Αθήνα το πρώτο συλλαλητήριο για την Ένωση. Το συλλαλητήριο «χτυπιέται» από την Αστυνομία και οι τραυματίες, τόσο διαδηλωτές όσο και αστυνομικοί, είναι δεκάδες. Οι ΗΠΑ απαιτούν από την Ελλάδα την απόσυρση της προσφυγής και, όταν η απαίτησή τους απορρίπτεται, πετυχαίνουν την καταψήφισή της στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Τώρα, όμως, είμαστε (θυμίζω) στις αρχές Νοεμβρίου του 1955 και τα πράγματα στην Κύπρο είναι σύνθετα. Ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ εντείνεται, οι Βρετανοί ενισχύουν τις δυνάμεις κατοχής και σκληραίνουν τη στάση τους. Στην Ελλάδα, τα συλλαλητήρια έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο, με συμμετοχή κυρίως νεολαίων και μαθητών, και η κυβέρνηση δε φαίνεται να επιθυμεί τη συνέχισή τους. Μπορεί οι στόχοι της «αυτοδιάθεσης» και της Ένωσης να μην απέχουν από αυτούς της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Καραμανλή, αλλά οι συγκεντρώσεις και οι διαδηλώσεις δεν ανήκουν στις προτιμήσεις της συντηρητικής παράταξης ως μέθοδοι διεκδίκησης και επίτευξης των κάθε φορά ζητουμένων. Εκτός αυτού, ποιος μπορεί να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν ταραχές ή ακόμη και εκμετάλλευση των μαχητικών διαθέσεων του πλήθους από την Αριστερά, σε κάποια αντικυβερνητική ή αντι-Δυτική κατεύθυνση;
Κι εδώ, φτάνουμε στην κεντρική πλατεία της Καβάλας. Ενώ το Υπουργείο Παιδείας επικοινωνεί τηλεφωνικώς με τους διευθυντές των σχολείων της Μέσης Εκπαίδευσης και τους διατάζει να εξαντλήσουν όλη την πειθώ τους πάνω στους μαθητές τους, ώστε να αποτρέψουν τη συμμετοχή των τελευταίων σε νέα συλλαλητήρια και παράλληλα στο Ηράκλειο ο εισαγγελέας καλεί στο γραφείο του τους καθηγητές και τους καθιστά υπευθύνους για τη συμπεριφορά των μαθητών τους, στην Καβάλα –όπως και στην Αθήνα, τον Τύρναβο και άλλες πόλεις- εκατοντάδες μαθητές έχουν συγκεντρωθεί και διαδηλώνουν. Η προσυγκέντρωση γίνεται μπροστά στο Εμπορικό Επιμελητήριο (από την ταράτσα του οποίου έχει ληφθεί η φωτογραφία που συνοδεύει αυτό το κείμενο και που προέρχεται από το αρχείο του εξαιρετικού συμπολίτη Λευτέρη Κελβερίδη, τον οποίο ευχαριστώ θερμά για την άδεια να τη δημοσιεύσω).
Οι διαδηλωτές ξεκινούν για το Αμερικανικό Κέντρο Πληροφοριών (βρισκόταν επί της οδού Ομονοίας, στο αριστερό μέρος του δρόμου, όπως κάποιος ανεβαίνει, για να κατευθυνθεί προς τον Άγιο Παύλο, εκεί περίπου όπου βρίσκεται σήμερα το κατάστημα γυναικείων ρούχων BSB, μόνο που τότε τα καταστήματα ήταν περισσότερα και πιο στενά). Ανάλογα Κέντρα λειτουργούσαν σε πολλές επαρχιακές πόλεις και το καθένα περιλάμβανε δανειστική βιβλιοθήκη, σχολή εκμάθησης αγγλικών, καθώς και χώρο με υλικό για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως φυλλάδια, χάρτες και «διαφωτιστικές» εκδόσεις σχετικά με τις ΗΠΑ και το ρόλο τους στην υπεράσπιση του «Ελευθέρου Κόσμου». Δύναμη της Χωροφυλακής έχει παραταχθεί λίγα μέτρα πριν από το Κέντρο, αποσκοπώντας στο να το προστατεύσει από επίθεση και καταστροφή. Οι νεαροί διαδηλωτές κινούνται προς το Κέντρο και αναχαιτίζονται από τη Χωροφυλακή. Θυμωμένοι και αποφασισμένοι να περάσουν, εκσφενδονίζουν μήλα, ντομάτες και μικροαντικείμενα εναντίον των ανδρών της αστυνομικής αρχής. Επικρατεί πανικός και ταραχή στη γύρω περιοχή, τα πέριξ καταστήματα κλείνουν και προκαλούνται τραυματισμοί και μώλωπες σε διαδηλωτές και αστυνομικούς. Σύντομα, οι μαθητές διαλύονται. Νέα απόπειρα για συγκέντρωση το απόγευμα δεν απέφερε καρπούς.
Μαθητές, εισαγγελείς, ταραχές, Υπουργείο Παιδείας σε κατάσταση ανησυχίας, εθνικά θέματα σε εξέλιξη, Κυπριακό σε έξαρση...με δυο λόγια, τα ίδια πράγματα και ζητήματα με σήμερα, αλλά σε διαφορετικό σημείο.
Οι Βρετανοί έφυγαν από την Κύπρο, αφού έστησαν αγχόνες και θανάτωσαν τον Καραολή και το Δημητρίου (η πλατεία της Καβάλας όπου βρίσκεται η αφετηρία των αστικών λεωφορείων φέρει τα ονόματα των δύο νεαρών αγωνιστών), η ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία έγινε πραγματικότητα στα 1960, χωρίς το μαρτυρικό νησί να έχει ησυχάσει έκτοτε, οι νεαροί «ταραξίες» του 1955 με το μαθητικό πηλίκιο και την «κουκουβάγια» που το κοσμούσε είναι σήμερα παππούδες και θα ανησυχούν για «το πού πάει η σημερινή νεολαία».
Μαθητές, εισαγγελείς, ταραχές, Υπουργείο Παιδείας σε κατάσταση ανησυχίας, εθνικά θέματα σε εξέλιξη, Κυπριακό σε έξαρση...με δυο λόγια, τα ίδια πράγματα και ζητήματα με σήμερα, αλλά σε διαφορετικό σημείο.
Οι Βρετανοί έφυγαν από την Κύπρο, αφού έστησαν αγχόνες και θανάτωσαν τον Καραολή και το Δημητρίου (η πλατεία της Καβάλας όπου βρίσκεται η αφετηρία των αστικών λεωφορείων φέρει τα ονόματα των δύο νεαρών αγωνιστών), η ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία έγινε πραγματικότητα στα 1960, χωρίς το μαρτυρικό νησί να έχει ησυχάσει έκτοτε, οι νεαροί «ταραξίες» του 1955 με το μαθητικό πηλίκιο και την «κουκουβάγια» που το κοσμούσε είναι σήμερα παππούδες και θα ανησυχούν για «το πού πάει η σημερινή νεολαία».
Η ανήσυχη πάντοτε νεολαία…
